Lý do bạn nên lên kế hoạch bảo vệ sức khỏe tinh thần

Sức khỏe tinh thần tốt không chỉ là không có bệnh về tâm thần mà còn đồng thời là trong trạng thái khỏe mạnh về mặt tâm trí, có thể được mô tả bởi 5 khái cạnh cơ bản như: khả năng tận hưởng cuộc sống; khả năng phục hồi sau những trải nghiệm đau buồn; khả năng cân bằng trước các phương diện cuộc sống; khả năng phát triển cá nhân và sự linh hoạt thích nghi. Thực tế về tình trạng sức khoẻ tâm thần ở Việt Nam hiện nay cho thấy, trong số khoảng một phần tư người lớn bị rối loạn tâm thần có thể chẩn đoán có chưa đến một nửa số người được điều trị.

Nếu không tính đến các nguyên nhân như di truyền hay các yếu tố khách quan khác thì gần như tất cả các bệnh đều là kết quả của sự thờ ơ và chủ quan. Cũng giống như các bệnh về thể chất, bệnh về tâm thần cũng có khoảng thời gian ủ bệnh trước khi xuất hiện các triệu chứng và trở nên nguy hiểm.

Vậy tại sao bạn nên quan tâm đến sức khoẻ tâm thần? Những lý do sau đây sẽ giúp bạn nhìn thấy rõ hơn về những lợi ích mà tinh thần khỏe mạnh mang lại:

1. Kéo dài tuổi thọ và sống hạnh phúc hơn

Theo một nghiên cứu năm 2012 trong Tạp chí y học Anh, những người có vấn đề về sức khoẻ tâm thần nhẹ có thể có tuổi thọ thấp hơn. Những người mắc trầm cảm hoặc lo âu nặng có nguy cơ tử vong tăng 94%, phần lớn liên quan đến bệnh tim.

Ngay cả khi bạn vẫn có thể duy trì được công việc hàng ngày, thực hiện trách nhiệm gia đình nhưng nếu không được theo dõi và chăm sóc hợp lý, các vấn đề về sức khoẻ tâm thần vẫn có thể gây những hậu quả nghiêm trọng. Hãy sống lâu hơn, hạnh phúc hơn bằng cách ưu tiên cho tinh thần của bạn.

2. Giảm căng thẳng về gia đình

Bệnh về tinh thần ảnh hưởng đến cá nhân người bệnh và cả gia đình của họ. Con cái của người mắc bệnh tâm thần có nguy cơ gặp các vấn đề cảm xúc và hành vi, thường có xu hướng cô lập bản thân. Trong nhiều trường hợp, những ảnh hưởng này kéo dài tới giai đoạn trưởng thành. Các thành viên khác trong gia đình cũng bị ảnh hưởng như khó khăn về tài chính, các vấn đề tâm lý do cố gắng giúp đỡ thành viên mắc bệnh.

Vì lý do này, phục hồi cần phải là một quá trình cả gia đình tham gia vào học hỏi những ký năng cần thiết.

3. Nâng cao sức khoẻ thể chất

Cơ thể và tâm thần có mối liên hệ chặt chẽ. Nếu cơ thể bạn mệt mỏi hoặc đau đớn, công việc và cuộc sống gia đình bạn có thể bị ảnh hưởng. Kết quả nhiều nghiên cứu đã cho thấy rằng những người có vấn đề sức khoẻ thể chất thì dễ có khả năng phải tìm đến dịch vụ chăm sóc sức khoẻ tâm thần nhiều gấp 3 lần so với những người không có bệnh về thể chất.
Tương tự, sức khoẻ tâm thần có vấn đề thì cũng ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ thể chất. Khi cả hai vấn đề về tinh thần và thể chất cùng xuất hiện, mọi người thường tập trung vào những vấn đề về thể chất mà không giải quyết triệt để vấn đề về tinh thần. Tuy nhiên, nếu vấn đề sức khoẻ tâm thần được giải quyết, sức khoẻ thể chất của người bệnh sẽ cải thiện rất rõ rệt. Nghiên cứu đã cho thấy việc điều trị trầm cảm ở bệnh nhân viêm khớp đã giúp người bệnh giảm đau nhanh hơn và sức khoẻ tổng thể tốt hơn.

4. Ổn định tài chính và hiệu quả làm việc

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) báo cáo rằng khoảng 200 triệu ngày làm việc bị mất mỗi năm do trầm cảm và 5 trong 10 nguyên nhân hàng đầu gây tàn tật, mất đi khả năng làm việc trên toàn thế giới là các vấn đề về sức khoẻ tâm thần. Theo một nghiên cứu năm 2012 của các nhà nghiên cứu tại Viện Y tế Công cộng Na Uy, những người gặp khó khăn và trầm cảm có nhiều khả năng nghỉ phép nhiều lần và trong thời gian dài (trên 90 ngày).

Do tình trạng nghỉ phép nhiều, tinh thần không tốt, hiệu quả công việc sẽ sụt giảm. Kèm với những chi phí điều trị bạn sẽ có thể phải đối mặt với những khó khăn về tài chính.

5. Giảm tỉ lệ tội phạm

Một số nghiên cứu cho thấy những người bị bệnh tâm thần không được điều trị, đặc biệt là khi kết hợp với các yếu tố nguy cơ khác, có nguy cơ gia tăng tội phạm bạo lực hoặc thậm chí trở thành nạn nhân.

Nguy cơ phạm tội tăng lên đáng kể khi người bệnh sử dụng các chất kích thích như rượu hoặc có các triệu chứng cấp tính, khi thiếu hiểu biết về bệnh hoặc tuân thủ uống thuốc kém. Nhưng cũng có nhiều trường hợp người bệnh tâm thần bị lấy cắp tiền, tài sản. Nghiên cứu cho thấy những người mắc bệnh tâm thần nặng không dùng thuốc có nguy cơ là nạn nhân của bạo lực cao gấp 2,7 lần so với dân số nói chung.

Vậy tại sao bạn nên ưu tiên cho sức khoẻ tâm thần? Bởi vì việc chăm sóc tâm trí cũng như cơ thể thì chắc chắn rằng chúng ta sẽ không chỉ sống lâu hơn mà còn có cuộc sống hạnh phúc và nhiều niềm vui hơn. Chúng ta điều trị hiệu quả cho bệnh thể chất thì đồng thời cũng nên thay đổi lối sống, có phương pháp điều trị để cải thiện sức khỏe tinh thần.

Một trong những phương pháp thay đổi lối sống để cải thiện sức khỏe tinh thần là lập kế hoạch cho sức khỏe tinh thần. Hãy cầm bút lên và bắt đầu ghi nhận những cảm nhận của bản thân, đánh giá tình hình của mình, đặt ra những mục tiêu nhỏ nhưng thiết thực giúp tinh thần mình tốt hơn, dần dần cải thiện cuộc sống hướng đến tương lai hạnh phúc.

Theo tuoitre.vn/Sở Y tế Hà Nội